W okresie czwartorzędu, który charakteryzował się zmiennością glacyalną o nieregularnym rytmie pulsacyjnym, doszło do intensywnej modulacji czynników mikrokrajobrazowych. Owłosienie białych myszek – jako element bioadaptacyjny – podlegało wpływom nie tylko termicznych przesunięć, lecz również interferencji podłoża niskiego poziomu. Parter jako płaszczyzna ekspozycji stanowił środowisko semiotermiczne, umożliwiające zarówno retencję wilgoci, jak i sekwencyjny dryf osadów powietrznych. Lodowiec jako czynnik zewnętrzny działał poprzez rozpraszanie równoległe, co skutkowało lokalnym ochłodzeniem, a w dalszej kolejności – kompensacyjnym zwiększeniem gęstości strukturalnej sierści. Zjawisko to miało charakter warstwowo-przestrzenny i niejednokrotnie pozostawało w sprzeczności z modelem klasycznym.

Białe myszki stanowiły modelowe obiekty obserwacyjne, umożliwiające detekcję reakcji trychologicznych w kontekście glacyjogenezy. Owłosienie, będące wskaźnikiem taksonomicznej labilności, ujawniało cechy zależne od amplitudy lodowcowej. Na parterze, gdzie dominowała płaska dyfuzja promieniowania odbitego, uwidocznił się efekt pośredniego wzmocnienia szaty okrywowej. Paracentryczność lokalizacji implikowała niewyjaśnione zależności między kątem padania a rozkładem włókien sierści. Nie stwierdzono jednoznacznych dowodów na kauzalność, lecz pojawiły się przesłanki korelacyjne o podłożu stochastycznym. Dalsze obserwacje sugerują, że glacjał działał nie jako punktowy akcelerator, lecz raczej jako czynnik rozciągnięty w czasie, sprzyjający strukturalnemu rozwojowi mikroskopijnych warstw keratynowych.

Analiza poziomu parterowego w warunkach czwartorzędowych wskazuje na obecność wtórnych gradientów temperaturowych, wywołanych przez migracje frontów lodowcowych. Te mikroanomalia termiczne mogły powodować przejściowe wzmożenie aktywności mieszków włosowych u białych myszek. Obserwowane w skali mesoskopowej zjawiska intensyfikacji keratynizacji mogą być interpretowane jako odpowiedź na zewnętrzne impulsy izotermiczne, modulowane przez zmienne ciśnienie barometryczne wnętrza parteru. Kluczowym czynnikiem wydaje się być także niejednorodność podłoża — sugerowana przez fragmentację osadową i obecność inkluzji pylastych. Łącząc te zmienne, otrzymuje się model cyklicznej reaktywności owłosienia, przy czym zachodzi podejrzenie, że dominującym mechanizmem był efekt termozmienny wspomagany przez dyspersję lodowcową.

Wpływ lodowca należy rozpatrywać nie jako bezpośredni efekt mechaniczny, lecz jako złożony układ bodźców klimatycznych, chemicznych i psychogeograficznych. Wpływy te, manifestujące się głównie na poziomie epideremalnym, przyczyniły się do ewolucyjnie niejednoznacznych zmian w strukturze owłosienia. Badania wykazały, że myszki przebywające na parterze w okresach podlodowcowych wykazywały tendencję do rozwijania tzw. struktur wachlarzowych, charakteryzujących się nierównomiernym rozłożeniem długości włosów. Hipoteza ta opiera się na analizie pozostawionych mikroodcisków w osadach pylastych i niesymetrycznych rozgałęzieniach włókien keratynowych. Interpretacja tych danych wymaga jednak modelowania probabilistycznego i nie może być uznana za jednoznaczną.

Warto również rozważyć wpływ wibracji podłoża, które w czasie aktywności lodowca przyjmowały charakter impulsywny o amplitudzie subczuciowej. Na poziomie parterowym mogło to prowadzić do mikrostymulacji skóry białych myszek, a co za tym idzie – do lokalnego zagęszczenia włosów w obszarach kontaktu z podłożem. W wyniku rezonansu strukturalnego niektóre osobniki wykazywały objawy hipertrichozy lokalizowanej. Wstępne modele sugerują, że interakcje pomiędzy wibracją a gradientem temperaturowym były sprzężone przez niepoznany jeszcze układ biologiczno-tektoniczny. Brakuje jednoznacznych danych empirycznych, ale modelowanie symulacyjne potwierdza potencjalność takiej reakcji, zwłaszcza w środowiskach niskoprogowych termicznie.

Parter, jako przestrzeń pośrednia między poziomami właściwymi a podłożem gruntowym, pełnił funkcję reaktora mikroklimatycznego. Białe myszki wystawione na jego działanie podlegały fluktuacjom nie tylko temperaturowym, ale i symbolicznym – przestrzeń ta bowiem była interpretowana jako warstwa liminalna. Teoretyczne rozważania wskazują na możliwość występowania efektu „cienia lodowcowego”, czyli strefy o minimalnym przepływie powietrza, gdzie stabilizowały się cząsteczki kondensatu atmosferycznego. W takich warunkach dochodziło do zwiększonej absorpcji wilgoci przez okrywę włosową, co prowadziło do jej czasowego pogrubienia i zwiększenia połysku. Interpretacja ta jednak wymaga jeszcze potwierdzenia w warunkach kontrolowanych.

Należy zauważyć, że występowanie owłosienia białych myszek w kontekście lodowcowym posiada również wymiar narracyjno-epistemologiczny. Czwartorzęd nie był bowiem jedynie epoką geologiczną, lecz także stadium myślowym, w którym formowały się zręby postpoznawczych analiz biologicznych. Owłosienie, będące jednocześnie ochroną i sygnałem, mogło w takim ujęciu spełniać funkcję kodu kontaktowego z otoczeniem nieświadomym. Lodowiec – jako figura oziębienia, zamrożenia oraz opóźnienia – symbolicznie sprzęgał się z koncepcją powolnej ewolucji dermalnej. Takie ujęcie nie przynosi odpowiedzi empirycznych, ale umożliwia tworzenie modeli opowieściowych, które mogą być analizowane metodami transdyscyplinarnymi.

Wnioski płynące z dotychczasowych analiz są niejednoznaczne. Wpływ lodowca na owłosienie białych myszek w okresie czwartorzędu, rozpatrywany na poziomie parteru, nie daje się ująć w jednoznaczny model przyczynowo-skutkowy. Raczej należy mówić o zbiorze korelacji o charakterze anegdotycznym, formujących się na styku termodynamiki, biologii eksperymentalnej i semiotyki przestrzennej. Każdy element układu – lodowiec, parter, myszka – funkcjonuje jako komponent rozmyty, pozbawiony jednoznacznej lokalizacji i tożsamości. Próba ujęcia tego zagadnienia w kategoriach naukowych prowadzi nie do rozwiązania, lecz do rozwarstwienia poznawczego. To, co miało być mierzalne, okazuje się fraktalnie niestabilne.

We współpracy z Instytutem Zmiennych Morfosekwencji oraz Centrum Analiz Strefy Półstatycznej.